3 մակարդակ
Электронная почта *
sahakyan.arman00@gmail.com
Անուն, ազգանուն
Արման Սահակյան
Դպրոց
Մխիթարն Սեբաստացի քոլեջ
Դասարան
1-2 կուրս
Առաջադրանք 1. Երկրագնդի ձգողականության պատճառով օդի վերին շերտերը ճնշում են իրենցից ավելի ներքև գտնվող ստորին շերտերին, որի արդյունքում ամենամեծ ճնշումն իր վրա է կրում երկրագնդի մակերևույթը, նրա վրա գտնվող մարմինները, այդ թվում նաև մենք բոլորս: Այդպիսի ճնշումը կոչվում է ————- :
Մթնոլորտում գտնվող առարկաների և Երկրի մակերևույթի վրա գործող օդի ճնշումը կոչվում է Մթնոլորտային ճնշում։
Առաջադրանք 2. Միջին չափեր ունեցող մարդու մարմնի մակերևույթի մակերեսը 1,5 քառակուսի մետր է, ուստի մթնոլորտի կողմից նրա վրա ազդում է 150 կՆ ճնշման ուժ, որը հավասար է 15տ զանգվածով բեռի կշռին: Ինչպե՞ս են դիմանում մարդիկ այդպիսի հսկայական ուժի ազդեցությանը:
Մարդը կարողանում է դիմանալ այդ ճնշմանը քանի որ այն մարդու մարմնի վրա բաշխված է հավասարաչափ։
Առաջադրանք 3. Ի՞նչ է նշանակում այսպիսի գրառումը՝ «Մթնոլորտային ճնշումը հավասար է սնդիկի սյան 760 միլիմետրի» և ո՞ր ճնշումն են անվանում նորմալ մթնոլորտային ճնշում:Կատարեք հետևյալ փորձերը.
Այս փորձը առաջին անգամ արել է Գալիլեյի աշակերտ Վ. Վիվիանին։ Դրա համար նա օգտագործեց մոտավորապես մեկ մետր երկարություն ունեցող, մի ծայրը զոդված, թափանցիկ ապակյա խողովակ։ Խողովակը լցնելով սնդիկով և բաց ծայրը մատով փակելով այն շրջեց ու իջեցվում սնդիկով լցրած լայն գավաթի մեջ։ Երբ նա մատը ետ քաշեց և խողովակի ծայրը բացեց, սնդիկի մի մասը խողովակից թափվեց, և վերին մասում առաջացավ անօդ տարածություն՝ «տորիչելյան դատարկություն»։
Պարզվեց, որ խողովակում գտնվող սնդիկի սյան բարձրությունը մոտավորապես հավասար էր 760 միլիմետրի՝ հաշված գավաթում գտնվող սնդիկի մակարդակից։
Կատարեք հետևյալ փորձերը.
Առաջադրանք 4. Ապակե բաժակը խորասուզե’ք ջրի մեջ, ջրի տակ շուռ տվեք` հատակը դեպի վեր, որից հետո դանդադ դուրս քաշեք ջրից: Ինչո՞ւ բաժակի ջուրը չի թափվում, քանի դեռ բաժակի եզրերը ջրի տակ են:
Քանի որ միջև բաժակի ջրից հանելը բաժակի եզերը շպում չի ունենում օդի հետ և օդը ւի կարողանում լցվել բաժակի մեջ ։
Առաջադրանք 5. Ապակե բաժակի մեջ ջուր լցրե՛ք, փակե՛ք թերթով և թուղթը ձեռքով պահելով՝ բաժակը արագ շրջե՛ք՝ հատակը դեպի վեր: Այժմ, եթե ձեռքը թղթից հեռացնեք, ջուրը բաժակից չի թափվի: Թուղթը բաժակի եզրերին կպած կմնա այնպես, կարծես սոսնձած լինի: Բացատրե՛ք՝ ինչո՞ւ: (Խորհուրդ է տրվում փորձը կատարել լոգասենյակում):
Թղթի վրա ազդում է բաժակի ջուրը իր կշիռով, ինչպես նաև Երկրի ձգողության ուժը, հետևաբար թղթի վրա ազդում է նաև դեպի վեր ուղղված ուժը, այդ ուժերի հակազդեցության շնորհիվ թուղթը մնում է բաժակի վրա։
Առաջադրանք 6. Հայաստանի ռելիեֆի ամենացածր կետը Տավուշի մարզի Դեբեդավան գյուղում է: Ինչի՞ է հավասար մթնոլորտային ճնշումը Դեբեդավանում, եթե այն գտնվում է օվկիանոսի մակարդակից 375 մ բարձրության վրա:
P=96260105.55Պասկալ
Առաջադրանք 7. Ինչպե՞ս որոշել սարի բարձրությունը, եթե դուք ունեք կաթսայով ջուր, ջեռուցիչ և ճշգրիտ թերմոմետր (ջերմաչափ):
Որպեսզի կարողանանք որոշել սարի բարձրությունը այն ամենով ինչ մենք ունենք մեզ մոտ, կարելի է եռացնել ջուրը և տեսնել ,թե որքան է նրա ջերմաստիճանը, քանի որ որքան բարձր է սարը այդքան ավելի ցածր է ջրի եռման ջերմաստիճանը և այդպես կարելի է որոշել սարի բարձրութունը։
Օրինակ՝
500ի դեպքում – 98,3 C°;
1000 մ – 96,7 C°;
2000մ – 93,3 C°
3000 – 90,C° ;
4000 – 86,7 C°
6000 – 80 C